Vücut Kitle İndeksi Hesaplama
6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hakkında bilgilendirmeyi okudum; randevu hatırlatma ve hizmet sunumu için iletişim bilgilerimin kullanılmasına izin veriyorum.


Güvenlik Kodu :
Güvenlik Kodunu Giriniz:

satır arası

Vücut Kitle İndeksi
Vücut Kitle İndeksi Hesaplama

Kişinin vücut ağırlığının fazla ya da az olması boyu ile yakından ilişkilidir. Bir kişi için düşük kabul edilen ağırlık başka birisi için fazla olabilir. Bu sebeple kişinin vücut ağırlığının az ya da fazla olduğunu belirlemek amacıyla ağırlığın ve boyun kullanıldığı vücut kitle indeksi (VKİ) ya da diğer isimlendirme şekliyle beden kitle indeksi (BKİ) formülü geliştirilmiştir. Bu formül ile vücut ağırlığının kişinin boyuna göre sağlıklı aralıkta olup olmadığı değerlendirilebilir.

Vücut Kitle İndeksi Nedir?

Vücut kitle indeksi, boy kilo endeksi olarak da bilinen, kişinin ağırlık ve boy değerleri kullanılarak hesaplanan bir sayıdır. Formülde kullanılan vücut ağırlığı, kilogram, boy ise metre cinsinden alınarak hesaplama yapılır. Vücut kitle endeksi hesaplama sonucunda çıkan değer ile kişinin zayıf, normal ağırlıkta, hafif şişman ya da obez olması gibi bir sınıflama yapılır. Fakat bu değer ile vücut yağ oranı ölçülmez. Yağ, kas, su gibi değerlerin miktarları belirlemede sadece genel bir tablo çizilmiş olur. Ana kullanım amacı kişinin boyuna göre sağlıklı vücut ağırlığında olup olmadığını belirlemektir. Kısaca vücut kitle indeksi, kişinin fazla kilolu ya da zayıf olduğunu gösteren bir ölçüttür; fakat vücut içerisindeki yağ, kas gibi değerleri bize vermez.

Boy Kilo İndeksi ile İdeal Kilo Hesaplanır mı?

Zayıflık, normal ağırlık, şişmanlık ve obezite için belirlenen değerler çok genel kabul edilir. Bu değerler kişinin yaşı, hamilelik durumu, ırkı gibi çeşitli faktörlere göre değişebilir. Örneğin asyalı kişilerin obez kabul edilme değerleri bu nedenle daha küçüktür. Sporcularda ise artan kas kütlesi nedeniyle ağırlık fazla çıkacağı için vücut kitle indeksi yanlış kanıya neden olabilir. Bu sebeple de vücut kitle indeksi, özel durumu bulunmayan kişilerin ağırlıklarının riskli olup olmadığının bir ön göstergesi olarak kabul edilebilir. Sonuç sonrası kişiden alınan bel, kalça çevresi ve deri kıvrım kalınlığı ölçümü ile klinik olarak daha doğru değerlendirme yapılması ve yorumlanması sağlanabilir.

Vücut Kitle İndeksi Nasıl Hesaplanır?

Vücut kitle indeksi hesaplama için öncelikle kişinin ağırlığının tartılması ve boyunun ölçülmesi gerekir. Bu veriler yani boy ve kilo VKİ hesaplama için yeterli bilgilerdir. Fakat doğru bir değerlendirme için hesaplamanın güncel bilgiler ile yapılması önemlidir. BKİ hesaplaması için kişinin uygun şekilde tartılan ağırlığı boyunun karesine bölünür. Hesaplama sırasında ağırlık kg cinsinden, boy ise metre cinsinden olmalıdır. Ağırlık tartılması için en doğru vakit kişinin uyandıktan sonra açken ve tuvalet ihtiyacını giderdikten sonra yaptığı tartımdır. Her yaştan birey için ideal kilo hesaplama şekli aynıdır; fakat yaşa göre vücut kitle indeksi değerlendirme şekli değişebilir. Özellikle çocuklar ve yaşlılar için değerlendirme farklılıklar içerir. Çıkan sonuç kişinin yaşına göre belirli aralıklar içerisinde yorumlanır.

Örnek VKİ hesaplama;

Ağırlık: 58 kg

Boy: 1,59 m

VKİ: 58 / (1,59)*(1,59) = 22,9 kg/m2

Vücut Kitle İndeksi Değerleri

Vücut kitle endeksi, yetişkin bireyler için belirli değer aralıklarını içerir. Beden kitle indeksi hesaplandıktan sonra sonuçlar kişinin sağlığı için çeşitli fikirler verir. Fakat kadınlar için vücut kitle indeksi değerlerinin hamilelikte kullanımı doğru olmaz. Çünkü gelişen bebek ile birlikte annenin ağırlığı ve beslenme ihtiyacı da arttığı için vücut kitle indeksi de doğal olarak artış gösterir. Boy kilo endeksi hesaplama ile elde edilen değerlere göre sonuçlar yorumlanır. Kadın ve erkek yetişkinlerde çıkan sonuca göre kişinin ağırlığının değerlendirmesi şu aralıklara göre yapılır:

  • 18,5 kg/m2 ve daha düşük değerler = Zayıf
  • 18,5 ve 24,9 kg/m2 arasındaki değerler = Normal ağırlıkta
  • 25,0 ve 29,9 kg/m2 arasındaki değerler = Kilolu
  • 30,0 ve 34,9 kg/m2 arasındaki değerler = 1. derece obezite
  • 35,0 ve 39,9 kg/m2 arasındaki değerler = 2. derece obezite
  • 40 kg/m2 ve üzerindeki değerler = 3. derece obezite

Zayıf Kişiler İçin Sağlık Riskleri

Genelde insanlar tarafından düşük vücut ağırlığı sağlıklı kabul edilse de kişinin boyuna göre ağırlığının zayıf olarak nitelendirilecek şekilde düşük olması da çeşitli sağlık risklerine neden olabilir. Bu sağlık riskleri şunlardır:

  • Gebe kalmada zorluk
  • Düzensiz regl dönemleri ya da regl olamamak
  • Ciltte kuruma
  • Tüylenme
  • Vitamin, mineral ve diğer besin öğesi eksiklikleri
  • Kemik erimesi
  • Bağışıklık sisteminin düşmesi ve daha sık hastalanmak
  • Depresyon
  • Saçlarda dökülmeler
  • Halsizlik

Normal Vücut Kitle İndeksi

Vücut ağırlığının boya göre sağlıklı aralıkta olduğu kişilerin çoğunluğu için bazı hastalıklara yakalanma riski daha düşük olarak kabul edilir. Bu hastalıklar; özellikle diyabet, kalp-damar hastalıkları, tansiyon problemleri olarak ön plana çıkar. Normal vücut ağırlığı kişinin sağlıklı aralıkta olduğunu gösterse de vücuttaki yağ ve kas oranının bir göstergesi değildir. Bazı kişilerde ağırlık normal de olsa yağlanma olması gereken sınırların üzerinde olabilir. Bu gibi durumlarda sağlık riskleri oluşabilir. Normal aralıklarda olan kişilerin de mutlaka sağlıklı ve dengeli beslenmesi, düzenli fiziksel aktivite yapması gereklidir. Bu nedenle sağlıksız beslenen bir kişinin normal ağırlıkta olması onun sağlıklı olduğu anlamını taşımaz.

Fazla Kilolu Kişiler İçin Sağlık Riskleri

Fazla kilolu olmak, obezite de dahil geniş bir değer aralığını içerir. Sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam tarzı gibi faktörler nedeniyle oluşan bu durum, kişide çeşitli sağlık sorunlarına zemin hazırlayabilir. Artan yağlanma ile kan kolesterol ve trigliserit değerleri yükselir, iyi kolesterol seviyesi azalır ve kalbin yükü artar. Bu gibi bulgular nedeniyle de kişide sağlık sorunları daha fazla oluşur. Fazla kilolu kişilerde gelişebilen sağlık sorunlarından bazıları şunlardır;

  • Kalp-damar hastalıkları
  • Hipertansiyon
  • Diyabet
  • Ruh sağlığı bozuklukları
  • İç organlarda yağlanma
  • Kemiklerde kireçlenme
  • Sindirim sistemi rahatsızlıkları

Çocuklarda ve Gençlerde Vücut Kitle İndeksi

Vücut kitle indeksi, her yaştan birey için kullanılabilir. Fakat sonucun değerlendirilmesi çocuk ve gençlerde yetişkinler ile aynı değildir. “Çocuklarda vücut kitle indeksi kaç olmalı?” sorusunun cevabı çok geniş kapsamlıdır. Gelişim süreci kızlarda ve erkeklerde farklı ilerler ve her yaşta bu oranlar daha da değişir. Bu nedenle çocuklarda ve yetişkinlerde vücut kitle indeksi yorumlanırken her yaş ve cinsiyete göre farklı değerler kullanılır. Yetişkinler ile aynı şekilde hesaplanan vücut kitle indeksi çocuğun cinsiyetine uygun tabloda yaşı bulunarak değerlendirilir. Bulunan yaş aralığı için çeşitli persentil değerleri bulunur. Yaşına göre vücut kitle endeksi hangi persentil değerinde ise değerlendirme ona göre yapılır. Bu değerlendirme için genelde Dünya Sağlık Örgütü tarafından oluşturulan tablo kullanılır. Bu tabloya göre çocuğun yaşına göre vücut kitle indeksi olması gereken değerin 5 ve altındaki dilimde kalıyorsa çocuk; zayıf, 5 ile 85 arasındaki dilimde kalıyorsa normal ağırlıkta, 85 ile 95 arasındaki dilimde ise kilolu, 95 ve üzerinde yer alıyorsa obez kabul edilir.

65 Yaş ve Üzeri Yetişkinler İçin Vücut Kitle İndeksini Değerlendirme

Çocuklarda ve gençlerde olduğu gibi yetişkinliğin ilerleyen dönemlerinde de vücut kitle indeksinin değerlendirme şekli değişir. Zayıf, normal, kilolu ve obez değerleri aynı kalsa da yaşlı kişiler için beden kitle endeksi değerinin 25,0 ile 27,0 kg/m2 arasında bulunması (hafif fazla kilolu) daha sağlıklı kabul edilir. Çünkü azalan ağırlık, yaşlanma nedeniyle artan kas kayıplarını daha da artırabilir. Fakat yağ oranının sağlıksız seviyelerde olmaması önem taşır. Sadece vücut ağırlığının hafif fazla kilolu olarak değerlendirilmesi sağlıklı bir yaşlılık süreci için yeterli değildir. Kişinin düzenli fiziksel aktivite yapması, dengeli ve sağlıklı beslenmesi, kas oranının düşük olmaması, yeterli sıvı alması gibi faktörler ile birlikte ağırlığının hafif fazla kiloda olması sağlığı için olumlu kabul edilir. Ağırlık fazlalığı artan yağ oranından kaynaklı olmamalıdır.

Her yaştan birey için değişebilen vücut kitle indeksi, özellikle kişinin evinde kendisini değerlendirmesi için kullanılabilir bir yöntemdir. Eğer siz de vücut kitle indeksinizi hesapladığınızda zayıf ya da obez kategorisinde yer alıyorsanız, en kısa zamanda bir sağlık kurumuna başvurarak sağlıklı beslenme hakkında bilgi alabilirsiniz. Obezitenin ilerlediği durumlarda sağlıklı beslenme ile birlikte, doktor uygun gördüğünde, obezite cerrahisi uygulamasından yardım alınabilir ve tüp mide ameliyatı ile sağlıklı bir ağırlık ve vücut kitle indeksine ulaşmanız kolaylaşabilir.

En Çok Okunan Sağlık Rehberi Yazılarımız

Sosyal Medya Hesaplarımız:
Facebook | Instagram | YouTube | LinkedIn

953652

Bu içeriğin geliştirilmesinde Medical Park Yayın Kurulu katkı sağlamıştır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Sayfa içeriğinde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.